Transmissie van traditioneel vakmanschap door educatie: multimethodisch onderzoek naar taxidermie in Vlaanderen
Wendy Van Leuven
Master Erfgoedstudies
2023 — 2024
onderzoek
promotoren
Sophie Elpers
Julie De Groot
De foto toont de onderzoeker tijdens het veldwerk terwijl zij een opgezet Brahmakuiken droog blaast.
Transmissie van traditioneel vakmanschap door educatie: multimethodisch onderzoek naar taxidermie in Vlaanderen
Hoe kan het complexe vakmanschap van taxidermie in Vlaanderen worden doorgegeven door educatie? Dit onderzoek verkent niet alleen de specifieke casus van taxidermie, maar onthult ook bredere inzichten over de transmissie van traditioneel vakmanschap. Het toont het belang aan van samenwerking tussen formele en niet-formele educatie om ambachtelijke kennis te borgen, en benadrukt de cruciale rol van overheden, ngo’s en beoefenaars in dit proces.
Educatie is een krachtig middel dat overheden volgens de UNESCO 2003 Conventie kunnen inzetten voor de transmissie van immaterieel-erfgoedpraktijken. Dit onderzoek richt zich op wat dit betekent voor het doorgeven van traditioneel vakmanschap in Vlaanderen met taxidermie als onderzoekscasus. Taxidermie is veelzijdig en gelaagd waardoor het verwerven van de skillsets tijd vraagt. Ondanks de controverse die errond hangt, neemt de interesse om dit vakmanschap te leren toe.
Het multimethodisch onderzoek, bestaande uit etnografische onderzoeksmethodieken en een enquête, vertrekt vanuit de vraag hoe het taxidermievakmanschap in Vlaanderen kan worden doorgegeven door formele en niet-formele educatie. De resultaten schetsen een beeld van de manier waarop de transmissie door educatie anno 2024 verloopt en welke struikelblokken en mogelijkheden er liggen. Ondanks de sterktes, volstaat het niet-formele educatieve aanbod niet om tegemoet te komen aan de publieke vraag om het vakmanschap diepgaand te verwerven. Op basis van de beroepskwalificatie ‘taxidermist’ en de zelfdefiniëring van ‘taxidermie’ door beoefenaars wordt bekeken welke opties en voordelen, zoals kwalificatie, er zijn binnen formele educatie.
De overheid speelt een cruciale rol in transmissie van traditioneel vakmanschap door te onderzoeken hoe formele en niet-formele educatie elkaar kunnen aanvullen en waar integratie mogelijk is. Het vereist samenwerking tussen departementen en diensten om de beschikbare middelen efficiënt in te zetten, maar ook om een werkbaar wettelijk kader voor ambachten te creëren. Landelijke erfgoeddienstverleners kunnen mits een goede omkadering de participatie van beoefenaars in dit proces waarborgen door als go-between op te treden, waarbij ze ook beoefenaars dichter bij elkaar kunnen brengen.