Over materie: een gids voor een tekening van een steen in een vallei
Tobias Van Hecke
Master Architectuur
2023 — 2024
Thesis
Changing Perspectives
promotor
Tine Segers
Hoe kunnen we tekenen in meerdere lagen, schalen, materialen en tijden?
Superpositie van de groeve van Martemo en de Dents de Veisivi, Val d’Hérens (CH).
Kan het landschap benaderd worden als een bewandelde terreinkaart van leven?
Nevenschikking van de metamorfe stenen van Arolla en de huizen van Satarma, Val d’Hérens (CH).
Hoe kunnen nieuwe perspectieven uit wicked problems meer concrete vraagstukken destilleren?
Over materie: een gids voor een tekening van een steen in een vallei
Hoe bepaal je als ontwerper wat belangrijk is wanneer de planetaire draagkracht onder druk staat en de uitdagingen enorm complex lijken? Deze masterthesis stelt een houding voor om juister om te gaan met de fragiliteit van de aarde, een evenwicht te vinden tussen menselijke en niet-menselijke actoren en te begrijpen hoe we in het licht van postkapitalistische problematieken kunnen ontwerpen en ageren.
Deze masterthesis verkent, buiten de conventionele grenzen van architectuur, een materiegeoriënteerde ontwerphouding om oog te hebben voor de werkelijkheid als een netwerk van actoren en factoren. Binnen en buiten het architectuurveld wordt recentelijk materie centraal gesteld om de vervreemding tussen de mens en de natuur te overbruggen en om een holistisch perspectief te ontwikkelen. Materie is de meest impactvolle bouwsteen van de architect omdat het raakt aan andere domeinen. Daarvoor beschouwt onderzoek materie als een actief subject eerder dan als passieve grondstof. Hierdoor krijgt de ontwerper voeling met het natuurlijke, het sensitieve en het veranderlijke, waarvoor empathie, embodied knowledge en hands-on werken primordiaal zijn.
Een casus in de bergvallei Val d’Hérens (CH) onderzoekt de materie steen. Het toont zichtbare en onzichtbare verschijningsvormen op meerdere schalen. De materie steen is de protagonist ter begrip van verschillende domeinen in het landschap. Het begrijpen van de casus vertaalt de theorie naar de praktijk en leert hoe ontwerpers een territorium gelaagd kunnen begrijpen. De vallei leert over een genuanceerde cohabitatie tussen de mens en de natuur, van symbiose tot conflict.
De tekening, tot slot, wordt ingezet als hefboom om dit denken in grote verbanden te faciliteren. Het vereist tekenen op meerdere lagen, schalen, tijdsdimensies en representatievormen. Dit onderzoek stelt een tekenmanier voor om de gangbare denkpatronen te omzeilen, samen te werken met andere disciplines en via toekomstdenken tot concrete vraagstukken te komen. Een ontwerpinterventie in Val d’Hérens probeert het bewustzijn hiertoe te triggeren en rijgt de theorie, de casus en de tekenmethode aan elkaar.