Inzet van 3D-technologie voor het maken van een uitneembare aanvulling in archeologisch aardewerk.
Casestudie van een Attische skyphos
Rani De Vos
Master
Conservatie–restauratie
2021 — 2022
ontwerp
promotoren
Jouke Verlinden
Stefanie Bauvois
Lien Acke
Inzet van 3D-technologie voor het maken van een uitneembare aanvulling in archeologisch aardewerk.
Casestudie van een Attische skyphos
Deze masterthesis demonstreert een innovatieve werkwijze waarbij een combinatie van 3D-technologie en conventionele restauratiemethoden ingezet wordt voor het reconstrueren van een ontbrekend fragment in een aardewerken Attische skyphos.
De skyphos doet dienst als educatief object in de opleiding Archeologie (Universiteit Gent) en de lacune in het object laat toe het profiel en de kleisoort te bestuderen. Om de stabiliteit van het object te verbeteren en de leesbaarheid van het object te vergroten, werd echter geopteerd om de lacune aan te vullen. Met het oog op de educatieve doelstelling van de skyphos leidde dit tot het ontwerp van een uitneembare aanvulling. Aangezien traditionele restauratiematerialen niet voldoen aan de hiervoor vereiste criteria, werd gekozen voor het gebruik van 3D-technologie om het ontbrekende deel in de skyphos te reconstrueren en aan te vullen.
De gehanteerde restauratiebehandeling wordt stap voor stap toegelicht, i) beginnend met een conditiebepaling van het object en het verwijderen van eerdere restauratiematerialen, ii) via het 3D-scannen van de skyphos en het 3D-digitaal modelleren van het ontbrekende fragment, iii) tot het 3D-printen en retoucheren van de uiteindelijke aanvulling.
Twee synthetische 3D-printmaterialen, polyamide 12 en polypropyleen, werden op basis van hun technische eigenschappen geselecteerd en onderzocht om hun mechanisch gedrag en hun weerstand tegen vergeling te vergelijken met deze van Polyfilla, een vulmiddel op cellulosebasis dat courant gebruikt wordt binnen de keramiekrestauratie.
In het algemeen vertoonde het 3D-geprinte polyamide veelbelovende mechanische eigenschappen en een goede resistentie tegen vergeling. Ook de korrelige structuur van dit 3D-printmateriaal vertoonde een grote gelijkenis met het originele aardewerk. Bijgevolg werd polyamide 12 omwille van z’n compatibiliteit en gunstige materiaaleigenschappen gekozen als printmateriaal voor de uiteindelijke aanvulling.