Ruimtelijke ingrepen voor de reductie van luchtvervuiling en blootstelling in street canyons: case study Belgiëlei
laura adams
Master
Stedenbouw
en ruimtelijke planning
2021— 2022
ontwerp
promotoren
Maarten Van Acker
Dimitri Voordeckers
Een sfeerbeeld voor de toepassing van scenario 2 op de Belgiëlei waar de focus ligt op pollutie-ventilatie.
De isometrische weergave van scenario 1 i.f.v. pollutie-captatie op een sectie van de Belgiëlei.
De isometrische weergave van scenario 2 i.f.v. pollutie-ventilatie op een sectie van de Belgiëlei.
De isometrische weergave van scenario 3 i.f.v. de reductie van de blootstelling aan pollutie op een sectie van de Belgiëlei.
De isometrische weergave van scenario 4 (een haalbare mix aan ruimtelijke tools) op een sectie van de Belgiëlei.
RUIMTELIJKE INGREPEN VOOR DE REDUCTIE VAN LUCHTVERVUILING EN BLOOTSTELLING IN STREET CANYONS: CASE STUDY BELGIËLEI
Steden kennen ondanks de toepassing van verkeersmaatregelen de slechtste luchtkwaliteit. Daarom worden extra ruimtelijke tools aangereikt voor de aanpak van de hoge concentraties en de grote blootstelling aan polluenten in sterk vervuilde street canyons. Deze tools worden binnen vier theoretische scenario’s toegepast op de Belgiëlei in Antwerpen; één van de meest problematische street canyons. Deze thesis vormt een belangrijke tussenstap tussen de theorie en de praktijk.
Verschillende studies benadrukken het belang van een goede luchtkwaliteit voor de menselijke gezondheid. Deze opgave is eens zo groot in de steden waar de blootstelling aan polluenten, gezien de hoge woondichtheid en activiteit, hoger ligt. Hier zorgt het gebrek aan luchtverversing binnen bepaalde straten (omsloten door hoge bebouwing) voor de accumulatie van polluenten en zo de vorming van street canyons.
De beleidsfocus op het reduceren van emissies en het toepassen van verkeersmaatregelen is voorlopig ontoereikend gebleken. Een oplossing kan gevonden worden in het bijkomend toepassen van ruimtelijke ingrepen. Daarom wordt binnen deze masterproef een praktijkgericht overzicht aangereikt van algemeen toepasbare ruimtelijke ingrepen welke de luchtvervuiling en blootstelling binnen street canyons reduceren.
Dit onderzoek duidt vier toolsets aan welke respectievelijk inzetten op het reduceren, capteren en ventileren van pollutie, maar ook het reduceren van de blootstelling. De tools worden vervolgens toegepast op een case study: de Belgiëlei in Antwerpen, geselecteerd omwille van zijn problematische luchtkwaliteit en typerende street canyon-karakteristieken. Bij de theoretische toepassing in de vorm van scenario’s kan geconcludeerd worden dat voornamelijk de prioriteiten van de planner de uitwerking bepalen, net zoals de effectiviteit naar luchtvervuiling- en blootstellingsreductie toe. Bijkomend blijkt uit dit onderzoek dat de haalbaarheid i.f.v. de effectieve uitvoering sterk beperkt kan worden door verordenende voorschriften wanneer aan de bebouwing wordt geraakt.
De theoretische scenario’s vormen voor ruimtelijke planners en beleidsmakers een generaliseerbaar voorbeeld van een afwegingskader voor zowel de praktische toepassing als verordenende verankering van de tools i.f.v. de luchtkwaliteit, waarbij de effectiviteit verder onderzocht dient te worden.