De verdorpstedelijking van Sint-Denijs-Boekel
Kasper Dothée
Master Architectuur
2023 — 2024
studio
Urban the Village
promotoren
Els Nulens
Christopher Paesbrugghe
Vogelperspectief van het Dorpskernversterkend project
Toekomen op de site met dorpse bakens
Het opbreken van grote volumes met architectonische details
Het openen van de beek om zijn natuurlijke loop te herstellen
Het station als brandpunt
De verdorpstedelijking van Sint-Denijs-Boekel
Letterlijk vertaald betekent ‘urban the village’ ‘het dorp verstedelijken.’ Dorpen dienen te groeien en verdichten maar op een dorpse manier met aandacht voor de dorpse identiteit. Al te vaak gebeurt dit groeien echter op een manier waarbij de kwaliteit wat op de achtergrond blijft bengelen. Vlaanderen lijkt nog niet de taal te hebben gevonden om op een dorpse manier te bouwen.
In deze masterproef gaan wij, bij wijze van ontwerpend onderzoek, op zoek naar hoe we de gemeente Zwalm opnieuw kunnen betrekken in een dorpsverhaal, waarbij bebouwing versterkend is voor de open ruimte en de aanleiding vormt om het landschap opnieuw te gaan verkennen en toe-eigenen. Naast deze kwalitatieve opgave is een kwantitatieve opgave aanwezig: de Zwalmvallei dreigt te overstromen en noodzaakt ons drastische ingrepen te doen. Zo wordt Munkzwalm zwaar getroffen door overstromingen maar Sint-Denijs-Boekel niet. We betrekken daarom beide dorpen in een netwerkdorp waarmee we streven samenhangende dorpen te creëren die elkaar versterken.
Deze thesis gaat specifiek in op de verdorpstedelijking van Sint-Denijs-Boekel, een dorp met enkele unieke eigenschappen maar geteisterd door problemen typerend voor Vlaamse dorpen. De stationsomgeving geeft ons echter het nodige houvast om het dorp ter handen te nemen. Zo zetten we het station in als brandpunt van functionaliteit en ontmoeting voor zowel het dorp als het netwerkdorp. Met enkele ingrepen herstructureren we ook het dorp om zo het buitenshuize leven niet langer te beperken tot het in- en uitstappen van de wagen. We trachten ook de aanwezige natuurlijke dragers, met name de Peerdestokbeek, te faciliteren en weer in de kijker te zetten. Ten slotte resteert ons de bouwopgave waarbij we kernversterkend dorps(stedelijk) bouwen en zo ambiëren een antwoord te bieden op de zoektocht naar een nieuwe dorpse architectuur.