Nieuw Munkzwalm
Jens Backx
Master Architectuur
2023 — 2024
studio
Urban the Village
promotoren
Els Nulens
Christopher Paesbrugghe
medestudenten
Matthias Alleman
Een nieuwe tunnel onder de spoorweg zorgt voor een betere verbinding voor voetgangers en fietsers en een onderdoorgang voor de Wijlegemsebeek en bijhorende natuur.
Nieuw Munkzwalm
Het dorp Munkzwalm heeft vandaag te kampen met ruimtelijke problemen, zoals wateroverlast, versnippering, verlinting, verrommeling, biodiversiteitsverlies, zwakke binnendorpse verbindingen en verappartementisering, allen ten koste van dorpelijkheid. Daarop is deze ontwerpmasterproef een antwoord.
Na een grondige ruimtelijke analyse van de hedendaagse situatie en de historische evolutie van het dorp, werd in Munkzwalm bebouwing weggenomen om een antwoord te bieden op de verschillende vastgestelde problematieken. Op die manier werd ook een schone lei gecreëerd om opnieuw te kunnen toevoegen, zonder bijvoorbeeld gebouwen in overstromingsgebied en zonder afgeleefde vrijstaande laagbouwverkavelingsvilla’s, die niet meer voldoen aan de hedendaagse normen op vlak van energie en ruimtegebruik. Niet alleen zorgde het wegnemen van gebouwen voor een oplossing voor de water- en natuurproblematiek, maar het was ook een manier om de relatie en verbinding tussen het dorp en de omgeving te herstellen.
Vertrekkend van een schonere startsituatie, werd nieuw dorp gemaakt, met een voortdurende focus op compact wonen, een mix van typologieën en verbinding binnen het dorp en met de open ruimte, de natuur in de omgeving. Afhankelijk van de locatie binnen het dorp, werd gezocht naar een passende toevoeging, afgestemd op de specifieke karakteristieken van de plek: wonen in een wijk of langs de dorpsstraat is bijvoorbeeld anders dan wonen aan de rand van het dorp, met zicht op een natuurgebied. Een nieuwe tunnel onder de spoorweg met een vernieuwde stationsomgeving fungeert in het nieuwe Munkzwalm als verbindend element.