Kan virtual reality verschillen in ruimtelijke perceptie van straten verkleinen in vergelijking met een 2D-scherm?
Een vergelijkend onderzoek tussen professionals en leken
Jasper roelen
Master
Stedenbouw
en ruimtelijke planning
2019 — 2020
onderzoek
promotoren
Tom Coppens
Stijn Rybels
Titelpagina van het onderzoek
KAN VIRTUAL REALITY VERSCHILLEN IN RUIMTELIJKE PERCEPTIE VAN STRATEN VERKLEINEN IN VERGELIJKING MET EEN 2D-SCHERM? EEN VERGELIJKEND ONDERZOEK TUSSEN PROFESSIONALS EN LEKEN
Virtual reality heeft een enorme potentie om digitale content op een vergelijkbare manier te ervaren zoals we de fysieke wereld beleven. In dit onderzoek heb ik een experiment in virtual reality opgezet om de verschillen in ruimtelijke perceptie tussen professionals en leken te onderzoeken. De jury vond het onderzoek van exceptionele kwaliteit en het komt in aanmerking voor een wetenschappelijke publicatie.
Bij de ex-ante evaluatie van stedenbouwkundige ontwerpvoorstellen worden over het algemeen 2D-presentatiemethoden, zoals papier en scherm, gebruikt om driedimensionale beelden te presenteren. Eerdere studies toonden aan dat mensen met een educatieve achtergrond in een ruimtelijke ontwerpdiscipline (professionals) zijn opgeleid om deze plannen mentaal te representeren. Mensen zonder deze achtergrond (leken) missen echter de cognitieve vaardigheden om de denkbeeldige voorstelling te maken. Dit verschil in representatievermogen resulteert in veel discussie en misverstanden en heeft een negatieve invloed op het proces van participatie en besluitvorming in ruimtelijke planning. Deze studie onderzoekt of virtual reality de verschillen in ruimtelijke perceptie van proportie tussen professionals en leken kan verminderen.
D.m.v. een gecontroleerd experiment wordt virtual reality vergeleken met een 2D-scherm. Eerder onderzoek bepleitte het stedenbouwkundig principe van de hoogte-breedteverhouding als een van de meest nadrukkelijke factoren in het straatontwerp. De studie gebruikt dit principe om verschillen in ruimtelijke waarneming te onderzoeken door de gevoelens van comfort en veiligheid, aangenaamheid en woonvoorkeuren te onderzoeken. Er is een digitale enquête gehouden onder 45 deelnemers, onderverdeeld in een groep die Google Cardboards gebruikte om de inhoud in VR te bekijken en een groep die de content bekeek via hun smartphonescherm.
Er werd geen significant verschil gevonden in ruimtelijke waarneming tussen het gebruik van virtual reality of een scherm. De resultaten impliceren echter een verschil tussen professionals en leken in de beoordeling van een stedelijke straatruimte. Opgemerkt moet worden dat de maatregelen met betrekking tot het COVID-19-virus een aanzienlijke invloed hebben gehad op de opzet van het experiment.