Eliane Havenith: een vergeten architecte
Femke Van Dycke
Master Architectuur
2023 — 2024
Thesis
Cultuur
promotoren
Frederik Vandyck
Inge Bertels
Lara Schrijver
Eliane Havenith: een vergeten architecte
Er is een grote inspanning nodig om het hiaat van de vrouwelijke bijdrage aan de architectuurgeschiedenis in te vullen. Deze monografische thesis belicht de carrière van de architecte Eliane Havenith (1918 – 2004). Ze was één van de eerste vrouwelijke architecten in België, maar over haar loopbaan is heel weinig gekend.
Het doel van de thesis is om Havenith alsnog een plek in de architectuurgeschiedenis te geven en hopelijk op die manier verder onderzoek aan te moedigen. Ook zou de thesis bijdragen aan het verruimen van de monografieën in de canon, aangezien deze meestal gefocust zijn op mannelijke architecten. Om Havenith haar carrière te achterhalen, koos ik als onderzoeksmethode voor archiefwerk, interviews en een literatuurstudie. Het onderzoek biedt een antwoord op de volgende vragen: wat was Eliane Havenith haar bijdrage aan de architectuur en stedenbouw? Hoe profileerde ze zich als vrouwelijke architect? En waarom is ze onzichtbaar in de architectuurgeschiedenis?
Het onderzoek wijst uit dat Havenith een veelzijdige carrière heeft gehad, waarbij ze verschillende rollen heeft vervuld. Zo nam ze niet enkel de rol van architect op, maar was ze ook een stedenbouwkundige, secretaris, schrijver, regent en lesgever. Ze beperkte zich dus niet tot de typische bouwpraktijk. Ik kies er bewust voor om ook stil te staan bij de niet-canonieke of vaak vergeten rollen om aan te tonen dat deze eveneens waardevol zijn binnen de architectuurdiscipline.
Door een carrière uit te bouwen, ontsnapte Havenith gedeeltelijk aan de conventionele rollen die aan vrouwen werden toegewezen. Hierbij stond ze niet aan de zijlijn; ze begaf zich middenin het internationaal modernistisch discours, waardoor ze met invloedrijke personen in contact kwam. Kortom, was Havenith een gedreven modernist, die zich op verschillende manieren engageerde voor de architectuur en stedenbouw. Door deze thesis aan haar te wijden, werd ze uit de schaduw van de architectuurgeschiedenis gehaald.