Klimaatverandering in Ricanau Mofo, Suriname: Een systeemgebaseerde risicoanalyse over de gevolgen van klimaatverandering op de behoeften van een laaggelegen, rurale dorpsgemeenschap op basis van participatief actieonderzoek
Eva Vandermeeren
Master
Stedenbouw
en ruimtelijke planning
2022— 2023
onderzoek
promotoren
Marleen Goethals
Thomas Vanoutrive
medestudenten
Emma Goossens
Elke Marsboom
Mathieu Plaghki
Ligging van Ricanau Mofo aan de oever van de Cotticarivier.
Theoretisch kader voor een behoeftegebaseerde risicoanalyse.
Belang van inzicht in behoeften in context van klimaatadaptatie.
Overstromingskaart met projecties toekomstig waterpeil volgens verschillende scenario’s van zeespiegelstijging, zoals voorgesteld door het Intergovernmental Panel of Climate Change.
Kinderen zoeken verkoeling in de door afvalwater en zwerfuil vervuilde Cotticarivier.
Klimaatverandering in Ricanau Mofo, Suriname: Een systeemgebaseerde risicoanalyse over de gevolgen van klimaatverandering op de behoeften van een laaggelegen, rurale dorpsgemeenschap op basis van participatief actieonderzoek
In het overstromingsgevoelige dorp Ricanau Mofo, Suriname, benadrukt Eva Vandermeeren de ongelijke impact van klimaatverandering op kwetsbare gemeenschappen. Ze pionierde een cultuurgevoelige aanpak om klimaatrisico’s te beoordelen. Haar innovatieve raamwerk, gebaseerd op gemeenschapsbehoeften, verschuift de aandacht van fysieke klimaateffecten naar mogelijke gevolgen voor basisbehoeften. Dit raamwerk toepassen bij risicobeoordeling legt de basis voor een cultuursensitieve aanpassingsstrategie die veerkracht vergroot, voorbij enkel technische oplossingen, om de onvermijdelijke klimaatgevolgen beter te doorstaan.
Het innovatieve risicobeoordelingskader beoordeelt klimaatrisico’s vanuit het perspectief van de gemeenschap, waarbij de focus verschuift van fysieke fenomenen naar essentiële implicaties voor de behoeften van de gemeenschap. Dit raamwerk ondersteunt een cultuursensitieve aanpassingsstrategie, die de veerkracht tegen door het klimaat veroorzaakte gevolgen versterkt.
In eerste instantie presenteert Vandermeeren een theoretisch raamwerk dat sociaal-ecologische theorieën en de behoeftehiërarchie van Maslow integreert om de impact van het klimaat op de gemeenschap te onderzoeken.
Dit kader ondersteunt een vorm risicobeoordeling op maat van de gemeenschap en biedt inzicht in de invulling van cultuurspecifieke behoeften. Toegepast op bevindingen uit het participatief onderzoek in Ricanau Mofo blijkt dat het klimaat vooral van invloed is op de basis- en veiligheidsbehoeften, maar dat hogere behoeften zoals verbinding en groei van cruciaal belang zijn voor de veerkracht.
Het proefschrift suggereert een procesarchitectuur voor een geïntegreerde aanpak van klimaatadaptatie waarbij onderzoekers en beleidsmakers vanuit lokale en hogere niveaus betrokken zijn, aangestuurd door de lokale gemeenschap. Kernteams en thematische groepen werken deelprojecten uit, gefaciliteerd door ‘praatkaarten’ voor dialoog tijdens het participatief onderzoek en beleid. Hoewel specifiek voor Ricanau Mofo, is de methodologie ook bij andere kwetsbare gemeenschappen toepasbaar. Dit proefschrift ondersteunt onderzoekers en andere betrokken bij de dringend noodzakelijke cultuurgevoelige klimaataanpassing in Ricanau Mofo, en draagt bij aan de bescherming van gemeenschappen tegen de gevolgen van onvermijdelijke klimaatverandering.