Wat na brand? Toekomstgericht omgaan met ruïnes ontstaan na brand, getoetst aan de voormalige Molens Van Orshoven
Britt Van Gelder
Master Erfgoedstudies
2019 — 2020
studio
onderzoek
promotoren
Philippe Lemineur
Brand in de Notre-Dame van Parijs (2019)
Broerekerk te Bolsward na de brand (1980)
Archief Brandweer 036 Broerekerk 08-05-1980
Na de brand in 1991 werden de ruïnes van de Washburn A Mill in Minneapolis omgetoverd tot Mill City Museum, waar de ruïnes integraal de uitmaken van het nieuwe toekomstscenario (2009)
WAT NA BRAND?
TOEKOMSTGERICHT OMGAAN
MET RUINES ONTSTAAN NA BRAND,
GETOETST AAN DE VOORMALIGE MOLENS VAN ORSHOVEN
Het verlies van waardevolle gebouwen door brand komt in de geschiedenis veelvuldig voor. Ondanks dat brand een tijdloos verschijnsel is, tonen recente voorbeelden als de Notre-Dame van Parijs en de Basiliek van Nantes aan dat brand nog steeds een zeer actuele problematiek is. Met die reden werd met dit onderzoek inzicht verkregen in de brandproblematiek en meer specifiek over de situatie na de brand.
Het doel van deze thesis was om een beter inzicht te krijgen in de brandproblematiek waar meer specifiek wordt ingegaan op de toekomstmogelijkheden van afgebrande gebouwen. Hiervoor zijn volgende onderzoeksvragen opgesteld: Op welke manier kan er in de toekomst omgegaan worden met ruïnes ontstaan na brand en in welke mate kunnen deze omgangsmogelijkheden toegepast worden op een hedendaagse problematiek als de voormalige Molens Van Orshoven?
Om een antwoord te kunnen formuleren op deze vragen werd er op verschillende niveaus onderzoek verricht. Ter analyse van het begrip ruïnes ontstaan na brand werd een literatuuronderzoek uitgevoerd die de grote impact van brand op een gebouw bevestigde. Uit deze studie bleek echter ook dat de veelheid aan informatie slechts weinig betrekking had tot dit onderwerp. Wat ertoe heeft geleid dat er tot op vandaag geen concrete richtlijnen bekend zijn hoe er na brand omgegaan moet worden met de erfgoedgebouwen. Aan de hand van enkele cases uit Vlaanderen en Nederland werd daarom getracht de omgangspraktijken te onderzoeken. Uit het onderzoek kan geconcludeerd worden dat het vinden van een gepast toekomstscenario niet altijd vanzelfsprekend is, gezien er naast de impact ook verschillende andere factoren een invloed kunnen uitoefenen op het beslissingsproces. Dat bewijzen ook de voormalige Molens Van Orshoven waar de toekomst gestuurd werd door het restauratiedebat voor de afgebrande molen en de complexiteit van de verschillende gebouwonderdelen.